Protagonisten
1. Burgundenkoning Gunther is getrouwd met Brünhilde. In het
lied een zwakke persoonlijkheid. Historisch vergelijkbaar met
Burgundenkoning Gundahar (begin 5e eeuw in Worms). In 437 door
een hunnenkoning (vazal van Atilla) verpletterend verslagen.
2. Brünhilde, van oorsprong een Walküre, met magische en bovenmenselijke
krachten. Figuur uit de Edda, die in het Nibelungenlied de funktie
van koningin krijgt. In het lied wordt ze koningin der Burgunden
door haar huwelijk met Gunther. Historisch vergelijkbaar met
de dochter van koning Athanagild (Westgoten) en getrouwd met
Sigibert I (Austrasië).
3. Kriemhilde, zuster van koning Gunther, trouwt met Siegfried.
Na de moord op Siegfried neemt ze jaren later wraak op de Burgunden
(Nibelungen). Historisch vergelijkbaar met Fredegund getrouwd
met Chilperich, koning van Neustrië.
4. Koning Etzel. Tweede
echtgenoot van Kriemhilde, in het lied een argeloze figuur.
Historisch vergelijkbaar met de hunnenkoning Atilla (regeerde
van 433 tot 453). Hij vertoont echter ook wezenskenmerken van
koning Stephan I van Hongarije (gekroond in 1000; in 1083 heilig
verklaard) die in Esztergom resideerde.
5. Siegfried, vermoord
door Hagen, is een archetype, een mythische figuur met bovenmenselijke
krachten. Overgenomen uit de Edda (Sigurd). De ideale figuur
uit de Stauferzeit (de tijd der riddergeslachten omstreeks 1200,
met o.a. Frederik Barbarossa). Eerste echtgenoot van Kriemhilde.
Historisch vergelijkbaar met de Merovingische koning Sigibert
I (Austrasië). Een mogelijk andere overeenkomst: Arminius (Hermann
der Cherusker), die in 9 na Chr. de 3 Romeinse legioenen (onder
leiding van Varus) een definitieve nederlaag toebracht.
Siegfried
doodde ooit een draak en doordat hij in aanraking kwam met het
bloed van de draak kon hij de taal der vogels verstaan. Op aanraden
van een vogeltje nam hij een bad in het nog verse drakenbloed.
Dat maakte hem onkwetsbaar. Daarbij lette hij niet op een linde
blad dat naar beneden dwarrelde en op zijn bezwete rug kleefde;
op die plek bleef hij kwetsbaar. Uit het drakenhol nam hij van
de aanwezige Nibelungenschat een tarnhelm en een ring mee. Siegfried,
de held in het verhaal, bezit een zelf gesmeed zwaard, Nothung,
dat zo scherp is dat het aambeeld waarop het gesmeed is gekliefd
werd.
6. Hagen von Tronje, ridder in dienst van Koning Gunther,
moordenaar van Siegfried. Rover van de Nibelungenschat. Historisch
vergelijkbaar met de hofmeier (leider van de hofhouding) van
de Merovingische koningen, die vooral politiek behendig moest
zijn.
7. Rüdiger von Bechelaren, de trouwe markgraaf, wordt
vanaf de 10e eeuw in verschillende kronieken vermeld. Raadgever
van Kriemhilde en een belangrijke vazal van Etzel.Bisschop Pilgrim
van Passau. De auteur, werkzaam aan het hof van Passau eert
zijn bisschop door hem op te voeren als oom van Kriemhilde en
Gunther. In Wenen zegent hij het huwelijk tussen Kriemhilde
en Hunnenkoning Etzel in. Historisch vergelijkbaar met bisschop
Wolfger von Erla van Passau.
Afbeeldingen uit: Die Nibelungen, Fritz Lang. (zie bij Bibliografie en Verwijzingen)